BÂBU BED`İ`L-EZÂN

NEBİYY-İ EKREM (SALLA`LLÂHU ALEYHİ VE SELLEM) EFENDİMİZ`İN HASTALIĞI ESNÂSINDA OTURDUĞU HALDE CEMÂATE İMÂMETİNE VE CEMÂATE NAMAZLARINI NASIL KILMALARI GEREKTİĞİNİ ÎZÂH BUYURDUKLARINA DÂİR ÂİŞE (RADİYA

Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem hasta olduğu halde Hâne-i Saâdette (bir def`a) namaz kıldırdı idi. (Bu) namazı (kendisi) oturarak, birtakım kimseler de arkasında ayakda kıldılar. Onlara: "Oturunuz." diye işâret buyurdu. Namazdan çıktığında buyurdu ki: İmam, kendisine uyulsun diye imam edilir. Öyle olunca o, rükûa vardığı vakit rükûa varınız. (Başını) kaldırdığı vakit de siz (başınızı) kaldırınız. (Semia`llâhu limen hamideh) dediği vakit (Rabbenâ leke`l-hamd) deyiniz. Oturduğu halde kıldığı vakit hep oturarak kılınız.

NAMAZDA İMAMA MÜTÂBEAT HAKKINDA BERÂ` İBN-İ ÂZİB HADÎSİ

Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem (Semia`llâhu limen hamideh) dediğinde Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem secdeye varmadıkça hiçbirimiz (secdeye varmak için) belimizi bükmezdik. Biz Ondan sonra (ve Ona tebean) sücûda varırdık.

İMAMDAN EVVEL BAŞI SECDEDEN KALDIRMANIN KERÂHETİNE DÂİR EBÛ HÜREYRE HADÎSİ

Şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: İmamdan evvel başını (secdeden) kaldıran her hanginiz, acabâ şundan korkmaz mı ki, Allâhu Teâlâ, başını eşek başına -yâhud sûretini, eşek sûretine- çevirsin?

"ÜZERİNİZE BAŞI KURU (KARA) ÜZÜM TÂNESİ GİBİ OLAN BİR (ABD-İ) HABEŞÎ DE ÂMİL NASBEDİLMİŞ OLSA, ONU DİNLEYİNİZ VE İTÂAT EDİNİZ" HADÎSİ

Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem`in: "Üzerinize başı kuru (kara) üzüm tânesi gibi olan bir (abd-i) Habeşî de âmil nasbedilmiş olsa, onu dinleyiniz ve itâat ediniz" buyurdukları (sened-i muttasıl ile) rivâyet olunuyor.

"(İMAMLAR) SİZİN İÇİN NAMAZ KILARLAR. EĞER İSÂBET EDERLERSE HEM SİZLERE, HEM ONLARA (NAMAZ SEVÂBI VAR) DIR. EĞER HATÂ EDERLERSE SİZLER İÇİN SEVAB, ONLAR İÇİN IKÂB VARDIR." HADÎSİ

Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki, (imamlar) sizin için namaz kılarlar. Eğer isâbet ederlerse hem sizlere, hem onlara (namaz sevâbı var)dır. Eğer hatâ ederler (, ısâbet etmezler)se sizler için sevâb, onlar için ıkâb vardır.

NAMAZDA ME`MÛNUN İMAMIN NERESİNDE DURACAĞINA DÂİR İBN-İ ABBÂS HADÎSİ

Teyzesi (Ümmü`l-Mü`minîn Meymûne binti`l-Hâris el-Hilâliyye radiya`llâhu anhâ)nın hânesinde gecelemesine dâir hadîsi ki, evvelce geçmişti. Bu rivâyette ise (İbn-i Abbâs radiya`llâhu anhümâ): "Sonra (uykuya mahsus) teneffüsleri duyulacak kadar uyudu. Zâten uyuyunca seslice teneffüs etmek mu`tâd-ı şerifleri idi. Sonra müezzin (Bilâl gelip) kendilerine (namaz vaktini) haber verdi. Bunun üzerine çıkıp namaz kıldılar. Ve abdest almadılar" diyor.

FARZ NAMAZ KILAN KİMSENİN NÂFİLE KILANA İKTİDÂSI HAKKINDA CÂBİR İBN-İ ABDİLLÂH HADÎSİ

Şöyle demiştir: Muâz b. Cebel radiya`llâhu anh (her def`a) Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem`in arkasında (yatsı) namazını kıldıktan sonra dönüp kavmine (yâni Benû Selime`ye o namaz için) imâmet ederdi. (Bir def`asında) yatsıyı kıldırdı. Ve Sûre-i Bakare`den (başlayıp) okumağa kalktı. (Cemâatinden) biri ayrıl(ıp namazı yalnız kıl)dı. Muâz (radiya`llâhu anh) onun hakkında fenâ söz söyler gibi oldu. Keyfiyyet Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem`e bâliğ olunca Muâz`a üç kere: "Fettansın, fettansın, fettansın", yâhud: "Fâtin oldun, fâtin oldun, fâtin oldun" buyurdu. Ve mufassalın evsatından iki sûre ile (kıldırılmasını) emretti.

CEMÂATİ TENFÎR EDECEK ŞEKİLDE NAMAZI UZATMANIN DOĞRU OLMADIĞINA DÂİR İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

Şöyle demiştir: (Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`e bir def`a) biri gelip: "Yâ Resûlâ`llâh, filânca bize (namaz kıldırırken) o kadar uzatıyor ki, vallâhi sabah namazına gitmekten (âdetâ) geri kalıyorum." dedi. Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`i hiçbir mev`ızada o günkü kadar gazablı görmedim. Sonra buyurdu ki: "(Ey nâs,) içinizden bâzı kimselerde cemâati tenfîr (hasleti) vardır. Her hanginiz namaz kıldıracak olursa hafif tutsun. Çünkü (cemâatin) içinde zaîf olanı var, yaşlı olanı, iş-güç sâhibi olanı var."

BU BÂBDA VÂRİD OLAN DİĞER RİVÂYETLER

Yine Câbir radiya`llâhu anh`in Muâz (b. Cebel) hakkındaki hadîsi ki (buradaki rivâyete nazaran) Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem Muâz`a: ... sûreler (i gibiler)ini okumalı değil miydin?" buyurmuşlardır.

BU BÂBDA VÂRİD OLAN DİĞER RİVÂYETLER

"Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem namazı (hem) îcâz, (hem) de ikmâl sûretiyle kıldırdı." dediği (sened-i muttasıl ile) rivâyet olunuyor.