BÂBU BED`İ`L-EZÂN

EZÂNIN MEŞRÛİYYETİ HAKKINDA İBN-İ ÖMER HADÎSİ

Şöyle der idi: Müslümanlar (Muhâcir olarak) Medîne`ye geldikleri zaman bir araya toplanıp namaz (vaktin)i gözetlerlerdi. Namaz için nidâ edilmezdi. Bir gün bu husus hakkında konuşuldu. Bâzıları Nasârânın çanı gibi çan kullanılsın, diğer bâzıları da çan olmasın da Yahûdilerin nefîri gibi boru olsun dediler. Ömer (radiya`llâhu anh): "Öyle amma namaza (halkı) çağırmak için niye bir adam göndermiyorsunuz?" dedi. Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem, bunun üzerine: "Bilâl, (haydi) kalk, namaz için nidâ et (yâni ezân oku)" buyurdu.

EZÂNIN ELFÂZI

Şöyle demiştir: Bilâl`e (elfâz-ı) ezânı ikişer ikişer, (elfâz-ı) ikâmeti de birer birer söylemesi emr olundu. Yalnız kad kâmeti`s-salâtü (lâfzı) müstesnâ (ki onu iki def`a söylemekle me`mûr oldu).

ŞEYTANIN EZANDAN ÜRKÜP KAÇMASI HAKKINDA EBÛ HÜREYRE HADÎSİ

Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Namaza nidâ edildiği vakit şeytan ezânı işitmemek için (yâhud ezan sesini duymıyacak yere kadar, yâhud duymıyayım diye) yüz-geri edip (kemâl-i telâş ile) yellene yellene kaçar. Nidâ bitince yine (vesvese etmek üzere döner) gelir. Namaz için tesvîb (yâni ikâmet) edilince yine (evvelki gibi) yüz-geri edip kaçar. Tesvîb de bitince yine (vesvese için) gelip insan ile nefsi arasına sokulur. Falan şeyi hatırla, falan şeyi hatırla diyerek (namazdan evvel insanın) hiç de aklında olmayan şeyleri yâdettirir (durur). Tâ (insan) kaç rek`at kıldığını bilmez oluncaya kadar (kendisiyle uğraşır)

EZÂN OKUMANIN FAZÎLETİ HAKKINDA EBÛ SAÎD-İ HUDRÎ HADÎSİ

Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`den işittim, buyuruyordu ki: Müezzin sesinin yetiştiği yere kadar ins, cin, (hattâ) hiçbir şey yoktur ki (ezânı) duymuş olsun da kıyâmet gününde müezzin için (hüsn-i) şahâdette bulunmasın.

EZÂNIN, İSLÂM DÎNİ`NİN ŞİÂRI OLDUĞUNA DÂİR ENES HADÎSİ

Şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem bir kavmin üzerine bizi gazâya götürdüğü vakitlerde sabah olmadıkca bize hücûm ettirmezdi. (Sabah olunca) beklerdi: Ezan (sesi) işitirse (harpten) vazgeçerdi. Ezan (sesi) işitmezse kendilerine baskın ederdi.

EZAN SESİNİ DUYAN KİMSELERİN NE ŞEKİLDE HAREKET EDECEKLERİNE DÂİR RİVÂYETLER

Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: (Müezzinin) nidâsını işittiğinizde, (siz de) onun dediği gibi deyiniz.

EZAN SESİNİ DUYAN KİMSELERİN NE ŞEKİLDE HAREKET EDECEKLERİNE DÂİR RİVÂYETLER

Müşârün-ileyhin (birgün ezan okunurken) müezzinin dediklerini ... ye kadar tekrâr etmiş, (müezzin) ... dediği vakit ... demiş, (ondan sonra da): "Peygamberiniz salla`llâhu aleyhi ve sellem`in işte böyle söylediğini işittim." dediği (sened-i muttasıl ile) rivâyet olunuyor.

EZÂN İŞİTİLDİĞİ ZAMAN YAPILACAK DUÂ VE PEYGAMBERİMİZİN ŞEFÂATİ HAKKINDA CÂBİR HADÎSİ

Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Her kim ezânı işittiği zaman ... derse kıyâmet gününde benim şefâatim ona râygân olur.

EZÂN OKUMANIN, İLK SAFDA, NAMAZLARIN İLK VAKTİNDEKİ CEMÂATLERDE VE YATSI İLE SABAH CEMÂATLERİNDE BULUNMANIN FAZÎLETİ HAKKINDA EBÛ HÜREYRE HADÎSİ

Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Nâs, ezan (okumak) da ve saff-ı evvelde (bulunmakta) ne (bereketler, hayır)lar olduğunu bilseler de (onlara nâil olmak için) kur`a atmaktan başka çâre bulamasalar kur`a atarlar. (Her namazın) ilk vaktinde (ki cemaatler) de olan (fazîlet)i bilseler (onlara yetişmek için) yarış ederler. Yatsı ile sabah (cemâatlerin) deki Eltâf-ı İlâhiyyeyi bilseler emekliye emekliye, (yâhud sürtüne sürtüne) de olsa onlara gider (terketmez)ler.

BİLÂL`İN SAHÛR VAKTİ SONUNDA EZÂN OKUDUĞUNA DÂİR İBN-İ ÖMER HADÎSİ

Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Bilâl, ezânını gece okuyor. İbn-i Ümmi Mektûm ezân okuyuncaya kadar yiyip içiniz. (İbn-i Ömer radiya`llâhu anhümâ, yâhud aradaki râvîleriden biri) der ki: İbn-i Ümmi Mektûm a`mâ bir kimse idi. Kendisine: "Sabah oluyor." denmedikce ezan okumazdı.