BÂBU BED`İ`L-EZÂN

RESÛL-İ EKREM (SALLA`LLÂHU ALEYHİ VE SELLEM) İN FECR-İ SÂDIKIN HULÛLÜNDEN (FECİR AYDINLIĞI İYİCE BELİRDİKTEN SONRA EZÂN İLE İKÂMET ARASINDA İKİ REK`AT NAMAZ KILDIĞINA DÂİR HAFSA (RADİYA`LLÂHU ANHÂ) HA

Şöyle demiştir: Müezzin sabah vaktini bekleyip sabah belir(diğini gör)ünce Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem (farz) namaz ikâme olunmazdan evvel (hemen) hafif iki rek`at (namaz) kılardı.

FECİRDEN EVVEL EZÂN OKUNABİLECEĞİNE DÂİR İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

Şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Bilâl`in ezânı hiç birinizi sahûrundan alıkoymasın. Çünkü o, (henüz) gece (iken) ezân okur. Tâ ki (namazda) kâim olanınızı (kıyâmından artık sabah yaklaşıyor diye) vaz geçirsin. Uykuda olanınızı da uyandırsın. Fecir böyle değildir. Tâ böyle olmayınca (fecir olmaz). (Râvî) der ki: (Aleyhi`s-salâtü ve`s-selâm Efendimiz Hazretleri böyle değildir derken mübârek) parmaklarını yukarıya kaldırıp baş aşağı dikti. (Tâ böyle olmayınca derken de) sebbâbelerini (yâni şahâdet ve orta parmaklarını üst üste bindirip sağa sola uzatmak sûretiyle işâret buyurdu.

"HER İKİ EZÂN (EZÂN VE İKÂMET) ARASINDA (KILMAK) İSTEYEN İÇİN BİR NAMAZ VARDIR." HADÎSİ

Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem üç kere: "Her iki ezân (yâni her ezân ile ikâmet) arasında (kılmak) isteyen için bir namaz vardır." buyurdu. (Yine Abdullâh b. Mugaffel`den gelen) diğer rivâyette de: "Her iki ezân arasında bir namaz vardır, her iki ezân arasında bir namaz vardır." buyurduktan sonra üçüncüsünde: "İsteyen için." (sözünü ilâve) buyurdular.

HAZAR VE SEFERDE VAKİT GİRDİĞİNDE EZÂN OKUMAĞA, İKÂMET ETMEĞE VE EN YAŞLI KİMSENİN İMÂMETİNE DÂİR MÂLİK İBN-İ HUVEYRİS HADÎSLERİ

Şöyle demiştir: Kavmimden ben on kişi ile berâber Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem`in yanına gelmiştim. Nezd(-i âlîler) inde yirmi gün kaldık. (Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem mü`minlere) rahîm idi. Rıfk ile mecbûl idi. Ehl ü ıyâlimizi özlediğimizi görünce bize: "Haydin (kendi ehlinizin yanına) dönünüz. Yanlarında bulununuz. Onlara (dîni) öğretiniz. (Beni nasıl namaz kılar gördünüzse öylece) namaz kılınız. Namaz (vakti) geldiğinde içinizden biri size ezan okusun. En yaşlınız da size imam olsun." buyurdu.

HAZAR VE SEFERDE VAKİT GİRDİĞİNDE EZÂN OKUMAĞA, İKÂMET ETMEĞE VE EN YAŞLI KİMSENİN İMÂMETİNE DÂİR MÂLİK İBN-İ HUVEYRİS HADÎSLERİ

İki kimse seferi niyet ederek Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem`in nezdine (vedâa) geldiler. Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem: "Buradan çıktığınızda (her namaz vakti geldikçe) ezân okuyunuz. Sonra ikâmet ediniz. Sonra en yaşlınız imâm olsun." buyurdu.

SOĞUK VE YAĞMURLU ZAMANLARDA, BULUNULAN YERDE NAMAZ KILINABİLECEĞİNE DÂİR İBN-İ ÖMER HADÎSİ

Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem seferde iken soğuk, yâhud yağmurlu gecede müezzine ezân okumasını ve ardından da: "Haberiniz olsun, namazlarınızı olduğunuz yerlerde kılınız." diye nidâ etmesini emrederdi.

CEMÂATE YETİŞMEK İÇİN ACELE ETMİYİP SEKÎNET VE VAKÂR İLE GİTMEĞE DÂİR EBÛ KATÂDE HADÎSİ

Şöyle demiştir: (Bir def`a) biz Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem ile birlikte namazda iken bir çok kimselerin koşuşma (ve haykırışma) seslerini duydu. Namazı kıldırdıktan sonra: "Ne oluyorsunuz?" diye sordu. "Namaz(a yetişmek) için acele ettik" dediler. Buyurdu ki: (Hayır,) öyle yapmayınız. Namaza geldiğinizde (vakar ve) sekînetden ayrılmayınız. (Ağır ağır yürüyünüz). Namazın yetiştiğiniz kadarını (imam ile berâber) kılar, fevt ettiğinizi de sonra yalnız) itmâm edersiniz.

İKÂMET EDİLİP İMAM AYAĞA KALKMADAN CEMÂATİN AYAĞA KALKMAMASINA DÂİR EBÛ KATÂDE HADÎSİ

Şöyle demiştir: Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem: "Namaz ikâme edildiği vakit beni (hücremden çıkmış) görmedikçe ayağa kalkmayınız. (Sekînet üzere olunuz)" buyurdu.

BU HUSUSTA DİĞER RİVÂYETLER

Şöyle demiştir: (Bir def`a yatsı) namaz(ı) ikâme edilirken Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem mescidin bir tarafında biri ile yavaş yavaş konuşuyordu. Cemâat(in bir takımı) uyuklayıncaya kadar (sözü uzattı ve) namaza durmadı.

EZÂN OKUNUP DA CEMÂATİ BIRAKIP NAMAZA GELMEYENLER HAKKINDA PEYGAMBERİMİZİN TEHDÎDİ

(Senedi muttasıl ile) ravi, Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`in şöyle buyurduğunu rivâyet etmiştir: Nefsim yed-i kudretinde olan Allâh`a kasem olsun, içimden öyle geçiyor ki, (bir çok) odun yığdırayım. Sonra namaz için ezan okunmasını emredeyim de birine cemâate imam olsun diyeyim. Sonra o cemâati bırakıp (namaza gelmeyen) kimselerin üzerlerine gidip evlerini (kendileri içerde iken) yakıvereyim. Nefsim yed-i kudretinde olan Allâh`a kasem ederim ki, (cemâatten) bu (geri kala)nların her hangisi (burada) semiz etli bir kemip parçası, yâhud iki tâne a`lâ paça bulacağını aklı kesse (hemen) yatsıya gelir.