Abdullâh b. Mes`ûd

LOKMAN SURESİNİN 31 NOLU ÂYET-İ KERÎMESİNİN SEBEB-İ NÜZÛLÜ

Şöyle demiştir: ... Âyet-i Kerîme`si nâzil olduğu zaman Resûlu`llâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`in Ashâb`ı "Hangimiz nefsine zulmetmemiştir?" dediler. Bunun üzerine ... Âyet-i Kerîme`is nâzil oldu.

MÜSLÜMANA SÖVMENİN VE ONUNLA DÖĞÜŞMENİN NEHYİNE DÂİR ABDULLÂH İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

Şöyle demiştir: Nebiyy-i Muhterem salla`llâhu aleyhi ve sellem: "Müslümana sövmek fısk, onunla kıtâl etmek küfürdür." buyurdu.

PEYGAMBER (S.A. VE S.) İN FÂSILALI OLARAK VA`ZETTİĞİNE DÂİR İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

Şöyle demiştir: Nebiyy-i Muhterem salla`llâhu aleyhi ve sellem va`z (ve nasîhat) husûsunda bize bıkkınlık gelmesin diye hâlimize bakıp (ona göre) gün ve (saat) kollardı.

İKİ HASLET SÂHİBİNDEN BAŞKASINA HASED EDİLEMİYECEĞİNE DÂİR ABDULLÂH İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

Şöyle demiştir: Nebiyy-i Mükerrem salla`llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: İki (haslet sâhibin)den başkasına hased olmaz. Bunlar da Allah tarafından kendisine mal ihsân olunub da hak (yolun)da onu ihlâke taslît edilen kimse ile kendisine hikmet ihsân olunup onunla hükmeden ve anı ta`lîm eden kimsedir.

YEHÛDÎLERİN PEYGAMBER ALEYHİ`S-SELÂM`A, RUH NEDİR? DİYE SORMALARI

Şöyle demiştir: Resûlu`llâh salla`llâhu aleyhi ve sellem ile birlikte (bir gün) Medîne harâbelerinde yürüyorduk. (Resûlu`llâh salla`llâhu aleyhi ve sellem) hurma dalından bir değneğe dayanıyordu. Derken bir kaç yahûdîye tesâdüf etti. Bir takımı diğer takımına: "Ona rûhu sorun." dedi. Bir takımı da: "Ona (bir şey) sormayın (belki) bunun hakkında hoşlanmayacağınız bir şey söyler." Bâzıları ise: "Herhalde soracağız." dedi. Derken biri kalkıp: "Yâ ebe`l-Kâsım, rûh nedir?" diye sordu. (Resûlu`llâh salla`llâhu aleyhi ve sellem) sükût buyurdu. (Kendi kendime): "Ona şüphesiz vahiy geliyor." diyerek (yanından) kalktım.

İSTİNCÂNIN ÜÇ TAŞLA YAPILACAĞINA DÂİR İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

Şöyle demiştir: Nebiyy-i Mükerrem salla`llâhu aleyhi ve sellem (bir kere) kazâ-yı hâcete gitti. "Üç taş getir." diye bana emretti. İki taş buldum. Üçüncüsünü aradımsa da bulamadım. Bir fışkı alıp (ve hepsini birden) götür(üp ver)düm. İki taşı alıp fışkışı attı ve "Bu, pistir." dedi.

PEYGAMBER ALEYHİ`S-SELÂM`A KUREYŞ RÜESÂSININ EZÂSI VE RESÛLULLAH`IN BEDDUÂSI

Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem (bir kere) Beyt(-i Muazzam)in yanında namaz kılıyordu. Ebû Cehil ile bâzı arkadaşları da oturuyorlardı. Derken biri, diğerlerine: "Falancalarda (yeni boğazlanan) devenin döl eşini hanginiz (muhteviyâtiyle berâber) getirip secdeye vardığında Muhammed`in sırtına kor?" dedi. Oradakilerin en şakîsi seğirdip getirdi. Bekledi, tâ Nebiyy-i Muhterem salla`llâhu aleyhi ve sellem secdeye varınca iki omuzu arasına mübârek sırtının üzerine koydu. Ben ise hiçbir işe yaramıyarak (bel bel) bakıyordum. (Ah, ne olurdu o zaman) elimde kuvvet olaydı. -(İbn-i Mes`ûd radiya`llâhu anh) der ki, (herifler) gülmeğe ve (eğlenmek için bu işi) birbirine isnâd etmeğe başladılar. Resûlu`llâh salla`llâhu aleyhi ve sellem ise secdeden başını kaldırmıyordu. Nihâyet Fâtıma (radiya`llâhu anhâ) gelip onu sırtından attı. (Resûlu`llâh salla`llâhu aleyhi ve sellem) başını kaldırdı. (Namazı itmâm buyurduktan) sonra (da) üç kere: "İlâhî, Kureyşi sana havâle ederim." (diye duâ) buyurdu. (Resûlu`llâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`in) aleyhlerinde böyle duâ buyurması onlara (pek) girân geldi. Zîrâ o makamda duânın müstecâb olduğuna kâil idiler. Ondan sonra (Resûlu`llâh salla`llâhu aleyhi ve sellem birer birer) isim sayarak: "İlâhî, Ebû Cehl`i sana havâle ederim, Utbe b. Rebîa`yı, Şeybe b. Rebîa`yı, Velîd b. Utbe`yi, Ümeyye b. Halef`i, Ukbe b. Ebî Muayt`ı sana havâle ederim." buyurdu. Yedinciyi de saydıysa da (ismini) râvî unutmuştur.- İbn-i Mes`ûd (radiya`llâhu anh) der ki nefsim, kabza-i kudretinde olan Allâh`a kasem ederim ki Resûlu`llâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`in (bu) saydıklar(ının ekser)ını Kalîb`de yâni Bedir çukurunda serilmiş gördüm.

SECDE-İ SEHV HAKKINDA ABDULLÂH İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

Şöyle demiştir: (Bir def`a) Resûl-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem (bize) namaz kıl(dır)dı. İbn-i Mes`ûd`dan rivâyet eden Alkame (b. Kays-i Nehal)den rivâyeten (hemşîre-zâdesi) İbrâhîm (b. Yezîd-i Nehal): "Amma (namazı) artık mı, eksik mi kıldırdı bilemiyorum." ded(ikten sonra İbn-i Mes`ûd`un lâfzını rivâyete dönerek ded)i ki: (Resûl-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem) selâm verince biri ona: "Yâ Resûlâ`llâh, namaz hakkında yeniden (vahiy, falan gibi) bir şey mi geldi?" diye sordu. (Resûlu`llâh salla`llâhu aleyhi ve sellem): "(Yok) neden sordun?" deyince: "Yâ Resûlâ`llâh, şöyle böyle kıl(dır)dın da ondan." dediler. Bunun üzerine (aleyhi`s-salâtü ve`s-selâm Efendimiz hemen teşehhüd vaz`ını almak üzere) iki bacağını kıvırdı. Ve Kıble`ye karşı yönelip iki secde ettikten sonra selâm verdi. (Mübârek) yüzünü bize dönünce buyurdu ki: Namaz hakkında yeniden (vahiy, filân gibi) bir şey gelmiş olaydı (muhakkak) size (evvelce) haber verirdim. Lâkin ben de (nıhâyet) sizin gibi beşerim. Siz unuttuğunuz gibi (ben de) unuturum. (Bir şeyi) unuttuğum zaman (tesbîh ve sâire ile) bana hatırlatınız. İçinizden biri namazda şekkedecek olursa savâbı taharrî edip (savaptır diye verdiği karâra binâen) namazını tamamlasın. Sonra selâm verip ondan sonra da iki kere secde etsin.

PEYGAMBER (SALLA`LLÂHU ALEYHİ VE SELLEM) İN, NAMAZDA İKEN ÜZERİNE DÖL EŞİ ATILMASI ÜZERİNE KUREYŞ`E BEDDUÂSI VE BUNUN BEDİR`DE TAHAKKUKU HAKKINDA İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

Ravi`nin, Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem üzerine (küffâr-ı) Kureyş tarafından döl eşi atılması üzerine, aleyhlerinde duâ buyurulduğu hakkındaki rivâyeti ki, yukarıda (177. hadîsde) geçmişti. Burada (ki rivâyete nazaran) da (hadîsin sonunda) şöyle demiştir: Sonra (Umâreti`bni`l-Velîd hâric olmak üzere) bunları Kalîb`e, yâni Bedir`deki çukura sürüklediler. Sonra Resulullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem: "Ashâb-ı Kalîb`in hemen ardından lâ`net gönderildi." buyurdu.

HUD 114 NOLU ÂYET-İ KERÎMESİNİN SEBEB-İ NÜZÛLÜ HAKKINDA ABDULLÂH İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

Şöyle demiştir: (Bir def`a) bir kimse (yabancı) bir kadından bir bûse aldı. (O adam) Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem`e gelip keyfiyyeti haber verdi. Allâhu Azze ve Cel Hazretleri ... âyet-i kerimesini inzâl buyurdu. O kimse: "Yâ Resûlâllâh, bu yalnız benim için mi?" diye sordu. Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem de: "Ümmetimin âmmaten, kâffeten hepsi içindir," buyurdu. (Buhârî`nin) yine İbn-i Mes`ûd`dan olan diğer rivâyâtında: "Ümmetimden bununla âmil olan (herkes) içindir." denilmiştir.