Abdullâh b. Mes`ûd

BEŞ VAKTİ NAMAZIN, KÜÇÜK GÜNAH İŞLEYENLERE TEVBE MAKÂMINA KÂİM OLACAĞI;BÜYÜK GÜNAHLARDAN KAÇINMAK ŞARTI İLE VAKTİNDE KILINAN NAMAZLAR, ARALARINDA GEÇEN GÜNAHLARA KEFFÂRET OLACAĞI;AMELLER İÇİNDE ALLÂH`

Şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem`e: "Amellerin hangisi Allâha daha sevglidir?" diye sordum. "Vaktinde (kılınan) namaz." buyurdu. "Sonra hangisi?" dedim. "Birr-i vâlideyn." buyurdu. "Sonra hangisi? dedim. "Allah yolunda cihâd." buyurdu. (İbn-i Mes`ûd) der ki: Bunları Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem bana söyledi. Daha ziyâdesini soraydım yine bana haber verecekti.

FECİRDEN EVVEL EZÂN OKUNABİLECEĞİNE DÂİR İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

Şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem buyurdu ki: Bilâl`in ezânı hiç birinizi sahûrundan alıkoymasın. Çünkü o, (henüz) gece (iken) ezân okur. Tâ ki (namazda) kâim olanınızı (kıyâmından artık sabah yaklaşıyor diye) vaz geçirsin. Uykuda olanınızı da uyandırsın. Fecir böyle değildir. Tâ böyle olmayınca (fecir olmaz). (Râvî) der ki: (Aleyhi`s-salâtü ve`s-selâm Efendimiz Hazretleri böyle değildir derken mübârek) parmaklarını yukarıya kaldırıp baş aşağı dikti. (Tâ böyle olmayınca derken de) sebbâbelerini (yâni şahâdet ve orta parmaklarını üst üste bindirip sağa sola uzatmak sûretiyle işâret buyurdu.

İKİ YÂHUT DAHA ZİYÂDE SÛRENİN BİRER REK`ATTA CEM`İ HAKKINDA İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

(Sened-i muttasıl ile) mervîdir ki: (Bir gün Abdullâh) b. Mes`ûd radiya`llâhu anh`e biri gelip: "Bu gece ben bütün mufassalı bir rek`atta okudum" dedi. İbn-i Mes`ûd (radiya`llâhu anh) cevâben: "Şiir okur gibi acele acele mi? Vallâhi ben Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem`in nazâirden hangilerini bir araya getirdiklerini biliyorum" deyip her rek`atta ikişer (okunmuş) sûre(ler) olmak üzere mufassaldan yirmi sûre saydı.

TEŞEHHÜD HAKKINDA ABDULLÂH İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

Şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem (Efendimiz)in ardında namaz kıldığımız vakitlerde: ... derdik. Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem bize dönüp buyurdu ki: "Selâm, Allâh(u Tebâreke ve Teâlâ Hazretlerin)in kendisidir. Her hanginiz namaz kıldırdığında ... desin. Zîrâ siz bu (İbâdî`llâhi`s-sâlihîn)i dediğinizde gökte olan ve yer (yüzün) de olan her sâlih kula râci` olmuş olur. (Sonradan da) : ... (deyiniz)."

RESÛLULLÂH (SALLA`LLÂHU ALEYHİ VE SELLEM) İN NAMAZIN SONUNDAKİ DUÂSINA DÂİR HAZRET-İ ÂİŞE VE ABDULLÂH İBN-İ AMR İBNİ`L-ÂS VE İBN-İ MES`ÛD (RADİYA`LLÂHU ANHÜM) HADÎSLERİ

İbn-i Mes`ûd (radiya`llâhu anh) hadîsi ki, biraz evvel geçmişti. Bu rivâyete göre (İbn-i Mes`ûd radiya`llâhu anh) ... demesini müteâkıb: "Sonra en ziyâde beğendiği duâyı intihâb edip onunla niyazda bulunsun" demiştir.

RESÛL-İ EKREM (SALLA`LLÂHU ALEYHİ VE SELLEM) İN NAMAZDAN ÇIKINCA SOL TARAFA DÖNDÜĞÜNE DÂİR ABDULLÂH İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

Şöyle demiştir: Herhangi biriniz (namazdan çıkarken) behemahâl sağ tarafına dön(üp işine git)mek üzerine vâcibdir zannederek şeytana (sakın bir) hisse ayırma(ya kalkışma)sın. Vallâhi ben, Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem`in sol tarafa döndüğünü çok kereler görmüşümdür.

BU HUSÜSDA İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

Şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem (Hicretden evvel) nasda (yâni Kureyş`de İslâm`a karşı) aleyhdarlık (olduğunu) görünce: "İlâhî, (bunlara) Yûsuf (Aleyhi`s-selâm)ın yedi (kıtlık) seneleri gibi yedi (yıl) musallat et" diye duâ buyurdu. Öyle bir kaht (belâsına) uğradılar ki, her şeyi (kökünden) aldı (kuru toprakdan başka bir şey bırakmadı.) O derecede ki, (her çeşit hayvan) derisi, ölü hayvan (etleri), hem de kokmuşlarını ye(meğe başla)dılar. Onlardan biri gök yüzüne bakınca (ziyâde) açlıkdan (gözleri ortalığı) duman (kaplamış gibi) görürdü. Ebû Süfyân (radiya`llâhu anh) Resûl-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem`in nezdine geldi de. "Yâ Muhammed, sen Allâh`a tâatı ve sıla-i rahmi emredip duruyorsun. Kavmin ise helâk oldu (gitdi) artık onlar için (bir) duâ et" dedi. Allah Azze ve Celle Hazretleri ... buyurdu. Batşe (-i kübrâ) Bedir günü (olanı) dır demek ki Dühân da, Batşa da; Lizam da, Âyet-i Rûm da (zuhûr etmiş ve) geçmiş.

«NECM» SÛRESİNDEKİ SECDEYE DÂİR ABDULLÂH İBN-İ MES`ÛD RİVÂYETİ

Şöyle demiştir: Nebiyy-i Ekrem salla`llâhu aleyhi ve sellem Mekke`de (iken) ( ë aÛävá = Ve`n-Necm) sûresini okuyup bu (sûre-i şerîfe) nin sonunda secdeye vardı. Berâber olanlar da (mü`min ve müşrik) hep secdeye vardılar, yalnız bir ihtiyar (herif varmadı ki, o da) bir avuç çakıl veya toprak alıp alnına götürdü ve: "Bu kadarı bana yeter" dedi. İşte o kimseyi sonra (Bedir`de) kâfir olarak katlolunmuş gördüm.

MİNÂ`DA HAZRET-İ OSMÂN`IN DÖRT REK`AT KILINMASI ABDULLÂH İBN-İ MES`ÛD`UN MÜNKER ADDETMESİ

Ravi`ye "Osmân (radiya`llâhu anh) Minâ`da (farzı) dört rek`at kıldırdı" denildiği zaman: "Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`in ardında Minâ`da iki rek`at kıldım. Ebû Bekr (i`s-Sıddîk) radiya`llâhu anh`in ardında Minâ`da iki rek`at kıldım. Ömer (İbn-i Hattâb) radiya`llâhu anh`in ardında da Minâ`da yine iki rek`at kıldım. (Derken yollarımız ayrıldı.) Ah, nasibim (o) dört rek`at olacağına kâşki (dergâh-ı İlâhîde) kabûl olunmuş iki rek`at olsa" demiştir.

RESÛ-İ EKREM`İN GECE NAMAZINDA TATVİL-İ KIRÂAT BUYURDUĞUNA DAİR ABDULLAH İBN-İ MES`ÛD HADÎSİ

İbn-i Mes`ûd demiştir ki: Bir gece ben, Nebî salla`llâhu aleyhi ve sellem ile berâber namaz kıldım. Resûl-i Ekrem mütemâdiyen kâim idi. (Bir derecede ki) en sonu ben, fenâ bir iş işlemeyi kurdum. Ne düşündüm? diye İbn-i Mes`ûd`a soruldu. İbn-i Mes`ûd: İstedim ki, ben oturayım da, Nebî salla`llâhu aleyhi ve sellem`i (ayakta yalnız) bırakayım.