Rüya Tabirleri
Açılış  Giriş Sayfası Yap
Favori  Sık Kullanılanlara Ekle
www.ihya.org 4. yilinda
MC ÜYE İŞLEMLERİ
Üyeadi:
Parola :
Kütübü Sitte
Kuran ve Hadis
Buhari Hadis Kitabi
SPONSOR LINKLERI
Secme Konular
· Gaflet
· Sahih-i Buhârî
· Tevâtür
· Kudsi Hadis
· Cüz
· Sahîfe
· Zındık
· Salih
· Fasık
· Nesh

Burayada Bak
· Akıl
· Mubtedi
· Tarahû Hadîsehû
· Mesânîd
· Tarih
· İcâze Mu'allaka
· Lem Yesbut
· Leyse Bi Me’mûn
· Rîvâyetu'd-Darîr
· Şâfehenî
· Şart
· Ta'dîl Mertebeleri
· Tashîhu'l-Kutub
· Ve Âharu
· Verede Ani'n-Nebî

Son Okunanlar
· Hasen Ü-Gayrîhî
· Mudrec
· Adl
· Du'ife
· Cârih
· Humasiyyât
· Mürsel-i Hafî
· Es-Sunnetu'n-Nebeviyye
· Hıfz
· Galatâtu'l-Muhaddisîn



Tüm Konular     A B C Ç D E F G H I İ J K L M N O Ö P R S Ş T U Ü W V Y Z
KÜTÜBÜ SİTTE HADİSLERİNDE ARAMA YAP
Fasil Ravi Konu Hadis

Hasen Ü-Gayrîhî

Hasen hadisin kısımlarından biri olan hasen li-gayrihî İbnu's-Salâh'a göre İsnadında ehliyeti tahakkuk etmemiş mestur ravi bulunan ancak bu mestur ravi gaflet sahibi, rivayetlerinde fazlaca hata yapan kimse olmadığı gibi, hadiste kasden yalan söylemek veya başka sebep yüzünden fiskla itham edilmeyen bir kimse olan hadistir. Böyle bir hadis başka vecihlerden rivayet edilmekle kuvvet kazanır. Şaz ve münker olmaktan kurtularak hasen li-gayrihî adını alır. 364

İbnu's-Salâh’ın bu tarifi, hasen li-gayrihiyi esas itibariyle ravisinin zayıflığı yüzünden zayıf mertebesine düşen, ancak başka tariklardan rivayet edilmekle kuvvet kazanıp hasen derecesine çıkan hadis olarak almaktadır. Buna göre hadiste yalan söylemeyen, gaflet sahibi olmayan, rivayetlerinde aşın şekilde hata yapmayan zayıf bir ravinin rivayet ettiği zayıf hadis, gerek lafzan, gerekse manasiyle başka tariktan rivayet edildiği takdirde zayıf olmaktan çıkar; hasen derecesine yükselir. Ancak buna kendiliğinden değil, başka yönden rivayet edilme desteğiyle hasen olduğundan hasen li-gayrihî denir.

Bazı âlimler, zayıf hadisi destekleyen rivayetin o zayıf hadisi rivayet eden ravinin şeyhinden veya onun şeyhlerinden birinden aynı lafızla yahut aynı manayı veren değişik lafızlarla rivayet edilmesi gerektiğini söylemişlerdir. Bununla birlikte zayıflık sebebine irsal, tedlîs ve cehaleti de ekleyenler vardır. Netice itibariyle ravisinin kusuru, irsal veya tedlis yapması yahutta cehalet gibi sebeplerle zayıf addedilen bir hadis başka tanklardan lafzen veya na'nen rivayet edildiğinde hasen li-zâtihi olur demek daha şümullü bir tariftir. Meselâ, Ebu Sa'di'l-Hudrî demiştir ki: Yanımızda bir yetimin (emaneti bir miktar) şarap vardı. (İçkiyi yasaklayan) Ma'ide Sûresi (nin 90. ayeti) nazil olunca Hz. Peygamber (s.a.s)'e (bu şarabı ne yapacağımı) sordum ve “Yetim malı” dedim. Hz. Peygamber (s.a.s)

“Olsun, dökün” dedi.”365

Bu hadisi Mücalid tarikinden rivayet eden Tirmizî sonunda hadise hasen hükmünü vermiştir. Ravisi Mücalid zayıf bir ravidir. Bazı alimler onu rivayette yanılmak ve çok hata yapmakla cerh etmişlerdir. Ne var ki, aynı hadis. Enes ve başka sahabilerin rivayetleri olan birkaç değişik vecihten de varid olmuştur. Şu hale göre zayıf ravinin rivayeti iken başka tanklardan rivayetle destek kazanarak hasen li-gayrihî mertebesine yükselmiştir.

Yine Tirmizî, Huşeym tarikiyle şu hadisi rivayet etmiştir.

“... Hz. Peygamber (s.a) “Müslümanlara Cuma günü yıkanmaları haktır. Herbir müslüman (Cuma günü) ailesinin güzel kokusundan sürünsün. Eğer bulamazsa onun için güzel koku sudur.” buyurmuştur.” 366

İsnadında inkıta olması dolayısiyle zayıf sayılan bir hadis, aynı şekilde başka vecihten rivayet edilerek desteklenirse yine hasen li-gayrihi itibar edilir. Bunun misalini de Tirmizî'nin şu hadisi teşkil eder:

“... Hz. Peygamber (s.a.s) Abbas hakkında Hz. Ömer'e “bir kimsenin amcası, babası gibidir” buyurdu. Hz. Ömer daha Önce Hz. Peygamber (s.a.s)'e Hz. Abbasin zekâtı konusunu açmıştı.”367

Tirmizî'nin hasen-sahih dediği bu hadis, ravisi Ebu'l-Buhturî (Sa'id b. Fîrûz)'un Hz. Ali'den rivayetinin olmaması sebebiyle munkatı'dır ve zayıftır. Aynı konuda

Bureyde ve başka sahabîlerden rivayet edilen şahit hadisler vardır. Bu yüzden bu hadis hasen li-gayrihî sayılmıştır.

Bununla birlikte bir hadisin ravisi, çok hata yapmak, yalancılık ithamına maruz kalmak, yahutta herhangi bir sebepten dolayı fışkı zahir olmak yüzünden ta'n edilerek zayıf duruma düşerse rivayeti ne kadar benzeri rivayetlerle desteklenirse desteklensin, zayıf olarak kalır. Bunun misalini de şu hadis teşkil eder:

“... Ümmetimin dini işlerine dair kırk hadis belleyeni Allah, Kıyamet günü fakihler ve âlimler zümresinde haşreder.”368

Kırk hadis mecmu'alarının derlenmesinde başlıca amil olduğu şüphesiz olan bu hadis birçok sahabîden rivayet edilmiştir, dolayısiyle bir hayli tariki vardır. Ancak bu tankların hiçbiri kadih illetten kurtulmamıştır. Bu yüzden de zayıf olarak kalmıştır.


13.02.2009 tarihinden beri 7786 defa okundu. Son takip: 19.03.2024 - 08:26


Kuran Kerim ve Hadis şerifler üzerinde bilgi ve yazılarınızı paylaşmak için yeni projemiz olan KuranveHadis.COM sitemize üye olunuz. Piyasadaki yerden bitme hadis düşmanlarına karşı siz de bu yeni sitemizin gelişiminde destek olunuz.



· Şâhid · Elkâb · Fiten · Ahberanâ Fî Kitâbihî · Sünen Nese'î · Muttasıl · Lâ Yus'elu An Mislihî · Raffâ · Tebliğ · El-Câmi'u's-Sahîh · Ve Bi'l-İsnad · Hafîtyu'l-İrsâl · Kitâb · Mudrecu’l-Metn · Menba'ul-Kizb · Haddesenâ Sâhibun Lenâ · Kunna Nef'alu Ala Ahdi'n-Nebî (s.a.s) · Mustahrec · Mukillîn-i Sahabe · Muztarıbu'l-Hadîs · Cevâmi' · Maklûb · Ta'lîkan · Unvan · Ahberanâ Münâveleten · Musannif · Menferede Bihî Müslim · Nazil İsnad · Lâ ... İlâ · İcâze Mâ Lem Yetehammelhu'l-Mucîz · Du'afâ · Sahih-i Buhârî · Adlu’r-Rivâye · Tevâtür · Adûl · İdrâc · Fısku’r-Râvî · Hadîsi Kudsî · Ziyâde · Mahrec · Zekera · Tesmiyetu'r-Ruvât · Lahn · Nakd-i Rical · Hasenu’l-İsnâd · Kitâbet · Merdûd · Subâ'î · Fî Hadîsihî Da'fun · İlm-i Zarurî
· Akıl · Mubtedi · Tarahû Hadîsehû · Sudâsî · Leyse Bi Me’mûn · Mevdu’u’l-Metn · Vav · Tarih · Leyse Bihî Be'sun · Tedlîsu's-Sukût · Matrûhu'l-Hadîs · Sahîhu'l-İsnâd · Mutâba · İleyhi'l-Munteha Fi'l-Kizb · Meçhulün · Fulân Lâ Yus'elu Anhu · Uhtulife Fîhi · Râfi · Hadîs Usulü · Da'îfu’l-Metn · Es-Sunnetu’l-Kavliyye · Sadûkun Lâkınnehû Mubtedi' · Kıssa · Tevâtür-ü Lafzı · Esnâ'u's-Sened · Sû'u’l-Hıfz · Meşhur · Semâ'ul-Muzakere · Lâ Asle Lehu Bi-Haze'l-Lafz · Sadûkun Yuhti'u · İkrâr · Eceztu Li-Men Yeşâ'u Fulân · Unvan · El-Hadîse Bi-Tûlihî · Şibhu'l-Vad' · Leyse Bi-Zalik · Dabbe · Eda Sığaları · Muttehem Bi'l-Vad’ · Tabakât

1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13


Google
 
Web ihya.org
CepAlem Gazeteler E-Kart E-Kitap Saglik Şiirler Sözlük
Kuran Meali Hadis Namaz Vakitleri Ingilizce Samil Fıkıh Fetva Rüya Tabiri
Kamus Hikayeler Forum Dini Terimler Haberler Oyun Resimler Ilahiler
Terimler isimler Sosyal Kavram Hadis Sözlügü imsakiye
Üniversite taban puanları ilmihal Rehber