RESÛLULLÂH İLE ASHÂB`ININ MEDÎNE`YE HİCRETİ BÂBI

MEDÎNE`YE HİCRET HAKKINDA HAZRET-İ ÂİŞE HADÎSİ

Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`in zevcesi Âişe radiya`llahu anhâ`dan rivâyete göre şöyle demiştir: Babamla anamın İslâm dîniyle mütedeyyin olmıyarak yaşadıklarını hiç hatırlamadım. O zamanlarda bir günümüz geçmezdi ki, o günde sabah ve akşam vakitlerinde Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem bize gelmemiş olsun. Müslümanlar (Kureyş müşrikleri tarafından) ezâ ve işkenceye uğrayınca (Resûlullah Habeşistan`a hicrete izin vermiş) Ebû Bekir de Habeşe diyârı tarafına hicret etmek üzere (Mekke`den) çıkmıştı. Ebû Bekir Berkü`l-ğımâd mevkiine gelince kendisine İbnü`d-Değıne kavuşmuştu. İbnü`d-Değıne Kare kabîlesinin ulusudur. Ebû Bekir`e: - Nereye gitmek istiyorsun? diye sordu. Ebû Bekir de: - Beni kavmim (in ezâsı) çıkardı. Şöyle tenhâ bir yere çekilmek ve orada Rabb`ime ibâdet etmek istiyordum! demekle İbnü`d-Değıne: - Ey Ebû Bekir! Senin gibi bir zât, ne yurdundan çıkar, ne de (başkaları tarafından) çıkarılır. Bir hakîkattir ki, sen, herkeste bulunmıyan (en değerli) bir mahı ihsân edersin; akrabânı ziyâret eylersin; reşîd olmıyan âile efrâdının yükünü çekersin; misâfiri ağırlarsın; hayır işlere yardım edersin!. Şimdi ben senin için bir hâmîyim. Haydi (Mekke`ye) dön de kendi memleketinde Rabb`ine ibâdet et! demiştir. Bunun üzerine Ebû Bekir geri dönmüş, İbnü`d-Değine de kendisiyle berâber yollanmıştır. (Mekke`ye gelince) İbnü`d-Değıne o akşam Kureyş eşrâfını dolaşarak onlara: - Ey Kureyş! Ebû Bekir gibi muhterem bir zât şüphesiz ki, ne memleketinden darılıp çıkar, ne de çıkar (ılmağa mecbûr ed) ilirdi. Ey Kureyş! Siz, şu âlî fazîletleri hâiz olan bir adamı memleketinden çıkarmak mı istersiniz? O, hayır işlere yardım eder; o, akrabâyı ziyâret eyler; o, âile yükünü çeker; o, misâfiri ağırlar; o, kimsede bulunmıyan en kıymetli malı ihsân eder! diyerek Ebû Bekir`i emânına aldı. Kureyş de İbnü`d-Değıne`nin Ebû Bekr`i emânına almasını reddetmedi. Hakkındaki bu sözlerini yalanlayıp ahd ü emânını reddetmediler. Ve İbnü`d-Değıne`ye: - Ebû Bekr`e söyle! O, (bir şeye karışmasın!) Evinde Rabb`ine ibâdet etsin; evinde namaz kılsın; ne dilerse okusun! Fakat okuduğu ile bize ezâ vermesin; alenî okumasın!. Çünkü biz, kadınlarımızı ve çocuklarımızı dalâle düşürmesinden korkarız! dediler. Kureyş`in bu sözlerini de İbnü`d-Değıne Ebû Bekr`e söyledi. Ebû Bekir de bu şerâite göre evinde Rabb`ine ibâdet etmek, namazını âşikâre kılmamak, evinin dışında Kur`ân okumamak üzere ikamet etti. Bir zaman sonra Ebû Bekir için bunu muhâlifi bir re`y hâsıl oldu da evinin önünde bir mescid yaptı. Burada namaz kılmağa, Kur`ân okumağa başladı. Bunun üzerine müşrik kadınları ve çocukları Ebû Bekir`in ibâdet ve kırâatine taaccüb ederek ona bakmak için birbirlerini itiyor ve onun üzerine düşüyorlardı. Ebû Bekir ince yürekli idi. Çok ağlardı. Kur`ân okuduğu vakit bir türlü göz yaşların tutamazdı. Ebû Bekr`in bu hâli Kureyş müşriklerinin eşrâfını korkuttu da onlar İbnü`d-Değıne`ye haber gönderdiler. İbnü`d-Değıne de onların yanına geldi. Kureyş: - Biz Ebû Bekir hakkında -evinde Rabb`ine ibâdet etmek üzere- himâye ve siyânetine müsâade etmiştik. Ebû Bekir ise bu haddi tecâvüz ederek evinin önünde bir mescid yapmış, içinde alenî namaz kılmağa, Kur`ân okumağa başlamıştır. Doğrusu biz, kadınlarımızın, çocuklarımızın iğfâl edilmesinden korkuyoruz.

MEDÎNE`YE İLK HİCRET EDEN ASHÂB HAKKINDA BERÂ` (RADİYA`LLÂHU ANH) HADÎSİ

Rivâyetine göre şöyle demiştir: Bize ilk önce hicret edenler Mus`ab İbn-i Umeyr ve İbn-i Ümm-i Mektûm`dur. Bunlar Medîne müslümanlarına Kur`ân okuturlardı. Sonra Bilâl, Sa`d İbn-i [Ebî Vakkas], Ammâr İbn-i Yâsîr hicret ettiler. Daha sonra Ömer İbn-i Hattâb -Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`in Ashâbından yirmi kişi ile- hicret etti. Bunlardan sonra da Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem (Ebû Bekir ve Âmir İbn-i Füheyre ile) hicret buyurdu. Artık ben Medîne halkını Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem`in teşrîfine ferahlandığı gibi bir şeye ferahlandığını görmedim. Hattâ (Benî Neccâr`dan) genç kızlar "Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem geldi" diye sevinmeğe başladılar. Ben de Resûlullah henüz hicret etmeden önce -mufassaldan sayılan sûrelerle berâber- ...(sûresin)i okumuştum.

HİCRET SIRASINDA MAĞARADA GEÇİRİLEN TEHLİKELİ BİR ZAMAN HAKKINDA EBÛ BEKR HADÎSİ

Rivâyete göre şöyle demiştir: Ben (hicrette) Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem ile berâber bir mağarada bulundum. Bir ara başımı kaldırdım, (baktım). O anda Kureyş câsuslarının ayaklarını gördüm. Bunun üzerine: - Yâ Resûla`llah! Bunlardan bir kaçı gözünü aşağı eğse (de baksa muhakkak) bizi görür! dedim. Resûlullah: - Sus yâ Ebâ Bekr! İki yoldaş ki, Allah onların üçüncüsü ola (endîşe edilir mi?) buyurdu.

MUHÂCİR ÂİLELER ARASINDA İLK DOĞAN ÇOCUK

Rivâyete göre müşârün-ileyhâ (Mekke`de iken oğlu) Abdullah İbn-i Zübeyr`e hâmil olmuştu. Esmâ` der ki: Ben gebelik müddetimi tamamlıyarak (Mekke`den) çıktım. (muhâcir olarak) Medîne`ye geldim. Kubâ`ya indim. Abdullah`ı orada doğurdum. Sonra nevzâdı Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem`e getirdim de kucağına koydum. Bunun üzerine Resûlullah bir hurma istedi. Onu çiğneyip çocuğun ağzına tükürdü. Bu sûretle oğlumun mîdesine ilk giren şey, Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem`in tükrüğü oldu. Sonra Resûlullah hurma çiğnemiyle çocuğun damağını uğdu. En sonra çocuğa duâ buyurdu: Bereket ve saâdet temennî eyledi. Ve nihâyet Abdullah İbn-i Zübeyr, (Hicret`den sonra Medîne`deki muhâcir) müslüman âileleri içinde ilk doğan çocuk oldu.

HİCRET`TEN SONRA MEKKE`YE GİDENLERİN ÜÇ GÜNDEN FAZLA MEKKE`DE KALMALARI RESÛL-İ EKREM YASAK ETMİŞTİR

Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem`in: Sadar tavafından sonra muhâcir için (Mekke`de oturmağa) üç (gece ruhsat verilmiş) dir, dediği rivâyet olunmuştur.

HİCRET SIRASINDA MEDÎNE YEHÛDÎLERİ

Rivâyete göre Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem: (Hicreti müteâkib) Yehûd (hahamların) dan on kişi bana îmân etmiş olsaydı, yehûdun hepsi bana îmân etmiş olurlardı! buyurmuştur.