VASIYYETLERİN AHKÂMI BAHSİ

VASIYYETE TERGÎBE DELÂLET EDEN ABDULLÂH İBN-İ ÖMER HADÎSİ

Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem`in şöyle buyurduğu rivâyet edilmiştir: Vasıyyet edecek dünyâlığı bulunan müslüman bir kişiye, vasıyyeti yanında yazılı bulunmadıkça, iki gece yatması muhakkak sûrette câiz değildir.

PEYGAMBERİMİZİN TERİKESİ HAKKINDA AMR İBN-İ HÂRİS HADÎSİ

Amr İbn-i Hâris`ten -ki, Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem`in kayın-birâderi, (Ümmü`l-mü`minîn) Cüveyriye binti`l-Hâris`in kardeşi idi- şöyle dediği rivâyet edilmişti: Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem vefâtı zamânında ne bir dirhem, ne bir dînar, ne bir (âzadlanmamış) köle, ne de bir şey bırakmadı. Yalnız beyaz dişi bir esterle (harb) silâhını, bir de (fakir yolculara) vakfettiği (Fedek ve Hayber`deki) arâzîyi bıraktı.

VASIYYETİN KUR`ÂN İLE TE`SÎS OLDUĞUNA DÂİR ABDULLÂH İBN-İ EBÎ EVFÂ HADÎSİ

Rivâyet olunduğuna göre, bir kere müşârün-ileyh Hazretlerinden: - Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem vasıyyet etti mi? diye sorulmuş. O da: - Hayır, Resûlullah (bir şey) vasıyyet etmedi, demiştir. Sâil tarafından: - Öyle ise nâse vasıyyet ne sûretle emr olundu. Yâhud nâs, nasıl vasıyyetle emrolundular? diye sorulmuş da İbn-i Ebî Evfâ: - Resûlullah Kitâbu`llah`a temessük ederek emir buyurdu, diye cevab vermiştir.

SADAKANIN EFDALİ HAKKINDA EBÛ HÜREYRE HADÎSİ

Şöyle rivâyet edilmiştir: Müşârün-ileyh demiştir ki: Bir kere Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`e bir kimse (gelerek): - Yâ Resûla`llah! Hangi sadaka efdaldir (sevâb cihetiyle daha büyüktür)? diye sormuştu. Resûl-i Ekrem: - "Sadakanın efdali, vücûdun tamâmen sıhhatte bulunup mal canlası olarak zenginlikten hoşlanıp fakirlikten korkarak verdiğin sadakadır. Ey sâil! Sen sadakanı, can hulkuma yaklaşıp da: - Şu malım fülânındır, bu malım da falanındır, diye vasıyyet etmeğe başladığın, halbuki o mal, falan (vâris) in olduğu son dem-i hayâtına kadar te`hîr etme!" diye cevab verdi.

PEYGAMBERİMİZİN NÜBÜVVETİ, SAFÂ TEPESİNDE ÎRÂD EDİLEN BİR NUTUK İLE KUREYŞ SOYLARINI İSLÂM DÎNİNE DA`VETİ

Rivâyet olunduğuna göre, Müşârün-ileyh demiştir ki: Allah Azze ve Cell (En yakın kavim ve kabîlen efrâdını azâb ile korkut!) âyet-i kerîmesini inzal buyurduğunda Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem kalktı. (Safâ tepesinde bir hutbe îrâd edip ezcümle) şöyle buyurdu: - "Ey Kureyş cemâati! (Yâhud buna benzer bir hitâb ile) Müslüman olup nefislerinizi Allah`ın azâbından koruyunuz!. Yoksa ben, Allah`ın azâbından hiç bir şey`i sizden men` edemem. Ey Abd-i Menâf oğulları! Sizden de ben Allah`ın azâbından hiç bir şeyi def` edemem. Ey Abbâs İbn-i Abdilmuttalib! Senden de Allah`ın azâbından hiç bir parçasını men` edemem. Ey Resûla`llah`ın babası hemşîresi Safiyye! Senden de ben Allah`ın azâbından bir kısmını olsun def` edemem. Ey Muhammed (salla`llahu aleyhi ve sellem) in kızı Fâtıme! Malımdan ne dilersen iste, (veririm. Fakat) Allah`ın azâbından bir parçasını bile senden def` edemem."

BU HUSÛSA DÂİR ABDULLÂH İBN-İ ÖMER HADÎSİ

Rivâyet olunduğuna göre, Müşârün-ileyhin pederi Hazret-i Ömer Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem`in zamân-ı saâdetinde Semğ denilen öz malı bir hurmalığı vakfetmek istiyerek: - Yâ Resûla`llah! Ben nazarımda en güzel ve kıymetli bir hurmalığa mâlik bulunuyorum. Hâlis kazancım olan bu malımı vakfetmek istiyorum, diye Resûl-i Ekrem`den sormuş. Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem: - Bu hurmalığın aslını, rakabesini vakfet! Artık o satılmaz, hibe edilmez, vâris olunmaz, yalnız onun mahsûlü (müstahikkına) infâk edilir, yedirilir, buyurdu. Ömer de bu malını o sûretle vakfetti. Ve bu sadakası, Allah yolunda gazâ eden mücâhidlere, esâretten kurtulmak istiyen kölelere, konuklara, misâfirlere, vâkıfın yakın akrabâsına meşrût idi. Bununla berâber mütevellî nasb olunan kimsenin, vakfın rakabesine tecâvüz etmiyerek yalnız nemâsından örfe göre yemesinde, yâhud dostuna yedirmesinde de günah yoktur.

PEYGAMBER EFENDİMİZ`İN: İNSAN FAZÎLETİNİ ÖLDÜREN YEDİ FAZÎHA VARDIR Kİ: ALLÂH`A ŞİRK, SİHİR, KATİL, RİBÂ, YETİM MALI YEMEK, GAZÂ MEYDANINDAN KAÇMAK, NÂMUSLU BİR KADINA ZİNÂ İSNÂD ETMEK, BUYURDUĞUNA DÂ

Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`in şöyle buyurduğu rivâyet edilmiştir: bir kere Resûlullah: - Mühlik olan yedi şeyden çekininiz! buyurmuştu. Ashab: - Yâ Resûla`llah! Bu yedi şey nedir? diye sorduklarında Resûl-i Ekrem: - 1) Allah`a şirk, 2) Sihir, 3) Allah`ın katlini haram kıldığı bir hayâtı öldürmek; haklı öldürülen müstesnâ, 4) Fâiz kazancı yemek, 5) Yetim malı yemek, 6) Düşmana hücûm sırasında harbten kaçmak, 7) Zinâdan masûn olup hatırından bile geçmiyen müslüman kadınlara zinâ isnâd etmek, buyurdu.

VASIYYET VE VAKIF HAKKINDA EBÛ HÜREYRE HADÎSİ

Rivâyete göre, Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem şöyle buyurmuştur: (Vefâtımda) vârislerim ne bir dînar, ne bir dirhem paylaşmaz. Bıraktığım şey (ki, hurmalıklardır. Bunun) kadınlarımıın nafakasından, işçimin ücretinden geri kalanı vakıftır.

VÂKIFIN VAKFETTİĞİ MALDAN KENDİSİNİN DE İSTİFÂDESİNİ ŞART ETMESİNİN CÂİZ OLDUĞUNA DÂİR HAZRET-İ OSMÂN HADÎSİ

Rivâyet olunduğuna göre, müşârün-ileyh (Mısırlılar tarafından) kuşatıldığı sırada (evinin üstünde görünerek ve Alî, Talha, Zübeyr ve Sa`d İbn-i Ebî Vakkas`a hitâb ederek) şöyle demiştir: Allah aşkına size sorarım. Ve kimseye sormam, ancak Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`in Ashâbına sorarım: siz bilmezmisiniz ki, Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem Rûme kuyusunu kim kazarsa onun için Cennet vardır, buyurmuştu da hemen onu ben kazmıştım. Bilir misiniz ki: Resûlullah Ceyşü`l-usre`yi kim techîz ederse, onun için Cennet vardır, buyurmuştu da hemen onu ben techîz etmiştim. Râvî der ki: Ashâb, Osman`ın sözünü tasdîk ettiler.

BÜDEYL İBN-İ VERKA`IN BİR GEMİ İÇİNDE ÖLÜRKEN VASIYYETNÂME YAZMASI VE TEMÎMDÂRÎ İLE ADİY İBN-İ BEDDÂ`İ VASÎ TA`YÎNİ VE NETÎCESİ GARİP BİR VAK`A OLAN İBN-İ ABBÂS HADÎSİ

Şöyle dediği rivâyet edilmiştir: Benû Sehm`den (müslüman) bir kişi, Temîm-dârî ve Adiy İbn-i Beddâ` ile birlikte (sefere) çıkmış ve müslüman bulunmıyan bir yerde ölmüştü. Bunlar, Sehmî`nin terikesiyle (vârislerin yanına) geldiklerinde vârisler (eşya arasında) altun kakmalı gümüş bir bardağı bulamadılar. (İki yoldaşın inkârı ve da`vânın Resûlullah`a arzı üzerine) Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem bunlara yemîn ettirdi. Sonra bardak Mekke`de bulundu. Ve bardağın zilyedleri: - Biz bunu Temîm ile Adiy`den satın aldık, dediler. Bunun üzerine Sehmî`nin velîlerinden iki kişi kalkarak: - Bizim şehâdetimiz onların şahâdetlerinden şüphesiz daha haklıdır. Ve bu bardak kat`î sûrette sâhipleri (mîrasçıları) na âittir, diye yemîn ettiler.