Hacc-ı Temettu Ve Haccın Feshi

Hz. Osman (ra) hacc sırasında temettuda bulunmayı yasaklıyor, Hz. Ali de bunu emrediyordu. Hz. Osman, Hz. Ali (ra)`ye bir kelam söyledi. Hz. Ali (ra): "Sen de biliyorsun ki biz, Resulullah (sav)`la birlikte haccederken temettü haccı yaptık" dedi. Hz. Osman da: "Evet, ama biz korkuyorduk" dedi."

Resulullah (sav), Hz. Ebu Bekir, Hz. Ömer ve Hz. Osman (ra) hacc-ı temettü yaptılar. Bunu ilk yasaklayan Hz. Muaviye (ra) oldu."

Biz Resulullah (sav) ile hacc-ı temettü yaptığımız zaman bu adam -ki Muaviye`yi kasteder- Urş`ta -ki Urş`la cahiliye devrindeki Mekke evlerini kasteder" kafirdi.

Resulullah (sav) Veda haccında umre ile hacca kadar temettuda bulundu ve kurban kesti. Kurbanını Zülhuleyfe`den itibaren beraberinde götürdü. Menasikin icrasına (umre için niyetli) başlayıp, umre telbiyesi getirdi. Sonra hacc için telbiye getirdi. Beraberindeki ashabı da umre ile hacca kadar temettuda (istifade) bulundu. Hacc kafilesi içerisinde kurbanı olanlar da vardı, olmayanlar da. Resulullah (sav) Mekke`ye geldiği zaman halka hitaben: "Kimin kurbanı varsa, haccını tamamlayıncaya kadar ihramdan çıkmasın, kimin kurbanı yoksa tavaf ve sa`yini yapsın, saçını kısaltarak ihramdan çıksın. Sonra hacc için tekrar ihrama girip kurbanını kessin, kim kurban bulamazsa hacc sırasında üç gün, evine dönünce de yedi gün olmak üzere (on gün) oruç tutsun" buyurdu.

İbnu Abbas (ra)`a müt`atul-hacc`dan sorulmuştu, şu cevabı verdi: "Veda haccında, Muhacirler, Ensariler ve Resulullah (sav)`ın zevceleri hep ihrama girdiler, biz de girdik. Mekke`ye geldiğimiz zaman Resulullah (sav): "Kurbanlık nişanlıyanlar hariç, herkes hacc için giydiği ihramı umreye çevirsin" diye emretti. Biz de Beytullah`ı tavaf ettik. Safa ve Merve`de sa`y yaptık. (İhramdan çıkarak) kadınlarımıza geldik, elbiselerimizi giydik. Resulullah (sav) şunu da söylemişti: "Kim kurbanlık nişanlamışsa, kurbanlığı mahalline varıncaya kadar ihramdan çıkmasın!" Terviye akşamında (yani Zilhicce`nin 8. günü) bize hacc için ihrama girmemizi emretti. (Harem bölgesinin dışına çıkarak ihramlarımızı giyerek hacca başlayıp) menasiki tamamladığımız zaman Mekke`ye geri gelip Beytullah`ı, Safa ve Merve`yi tavaf ettik. Böylece haccımız tamamlanmış, ayet-i kerimenin buyurduğu üzere (Mealen): "Haccı da umreyi de Allah için tam yapın. Fakat (herhangi bir sebeple bunlardan) alıkonursanız, o halde kolayınıza gelen kurban gönderin..." (Bakara 196) üzerimizde kurban borcu kalmıştı." (Buhari bunu bab başlığında talik (senetsiz) olarak kaydetmiştir.)

Haccda mut`a sadece Muhammed (sav)`in ashabına hastır."

Ebu Davud`daki rivayette şöyle denmektedir: "Ebu Zerr (ra), hacca niyetle ihram giyip sonradan bunu umreye çevirenler hakkında şöyle diyordu: "Bu, sadece Hz. Peygamberle haccedenlere has bir ruhsattı."

İbnu Abbas (ra)`a mut`a`dan sordum; bana onu yapmamı emretti, haccda kesilen kurbandan sordum. "Bu hususta," dedi, "deve veya sığır veya davar veya kana ortak olmak imkanları var (bunların hepsi meşrudur)." Ebu Cemre der ki: "İnsanlar mut`ayı mekruh addediyorlardı. (Eve gelip) uyudum. Rüyamda birisini gördüm (bana gelip): "Makbul umre, mebrur hacc!" diye müjdeledi. Hemen İbnu Abbas (ra)`a gelip haber verdim. Bana: "Allahu ekber! Ebul-Kasım (sav)`ın sünneti!" dedi."

Kim hacc aylarında umre yapar, sonra Mekke`de hacc zamanı gelinceye kadar ikamet ederse bu kimse, hacc da yaparsa mütemettidir. Bu durumda kolayına gelen bir kurban kesmesi vacib olur. Eğer kurban bulamazsa, üç günü hacc sırasında, yedi günü de döndüğü zaman olmak üzere (on gün) oruç tutar." İmam Malik der ki: "Bu hüküm, o kimsenin hacc zamanına kadar orada ikamet etmesi ve aynı sene içinde hacc yapması halinde caridir." (Muvatta`nın bir diğer rivayetinde der ki: "Allah`a yemin olsun, haccdan önce umre yapıp (bu sebeple) kurban kesmem, haccdan sonra Zilhicce ayında umre yapmamdan daha sevimlidir.")

Bir adam gelip Said İbnul-Müseyyib`e: "Haccdan önce umre yapayım mı?" diye sormuştu. Şöyle cevap verdi: "Evet, Resulullah (sav) haccetmezden önce umre yaptı."