Nefisle İlgili Eedebe Giren Hadisler

Ben Resulullah (sa)`ın terkisinde idim. Bana şu nasihatta bulundu: "Yavrum! Allah`a karşı (emir ve yasaklarına uyarak edebini) koru, Allah da seni (dünya ve ahirette) korusun! Allah`ı(n üzerindeki hukukunu) koru ki O`nu karşında (dünya ve ahiretin fenalıklarına karşı hami) bulasın -veya önünde demişti-. Bollukta Allah`ı tanı ki, darlıkta da O, seni tanısın. (Dünya ve ahiretle ilgili) bir şey isteyince Allah`tan iste. Yardım talep edeceksen Allah`tan yardım dile. Zira kullar, Allah`ın yazmadığı bir hususta sana faydalı olmak için biraraya gelseler, bu faydayı yapmaya muktedir olamazlar. Allah`ın yazmadığı bir zararı sana vermek için biraraya gelseler, buna da muktedir olamazlar. Kalemlerin mürekkebi kurudu ve sayfalar dürüldü. Sen, yakini bir imanla, tam bir rıza ile Allah için çalışmaya muktedir olabilirsen çalış; şayet buna muktedir olamazsan, hoşuna gitmeyen şeyde sabırda çok hayır var. Şunu da bil ki Nusret(i İlahi) sabırla birlikte gelir, kurtuluş da sıkıntıyla gelir, zorlukta da kolaylık vardır, bir zorluk iki kolaylığa asla galebe çalamayacaktır." [Rezin bu eifazla tahric etmiştir. Tirmizi`de muhtasar olarak kaydedilmiştir. Sıfatu`l-Kıyamet 60, (3518)]

Bir gün, Resulullah (sa) ashabına: "Şu kelimeleri kim [benden] alıp onlarla amel edecek ve onlarla amel edecek olana öğretecek?" buyurdular. Ben hemen atılıp: "Ben! Ey Allah`ın Resulü!" dedim. Aleyhissalatu vesselam elimden tuttu ve beş şey saydı: Haramlardan sakın, Allah`ın en abid kulu ol! Allah`ın sana ayırdığına razı ol, insanların en zengini ol! Komşuna ihsanda bulun, mü`min ol. Kendin için istediğini başkaları için de iste, Müslüman ol! Fazla gülme. Çünkü fazla gülmek kalbi öldürür."

Resulullah (sa) buyurdular ki: "Rabbim bana dokuz şey emretti: Gizli halde de aleni halde de Allah`tan korkma(mı), Öfke ve rıza halinde de adaletli söz (söylememi), Fakirlikte de zenginlikte de iktisad (yapmamı), Benden kopana da sıla-ı rahm yapmamı, Beni mahrum edene de vermemi, Bana zulmedeni affetmemi, Susma halimin tefekkür olmasını, Konuşma halimin zikir olmasını, Bakışımın da ibret olmasını, Ma`rufu (doğru ve güzel olanı) emretmemi." [Rezin tahriç etmiştir.]

Resulullah (sa)`ın kılıncının kabzasında şu ibareyi bulduk: "Sana zulmedeni affet. Sana küsene git, sana kötülük yapana iyilik yap! Aleyhine de olsa hakkı söyle!" [Rezin tahriç etmiştir.]

Ey Allah`ın Resulü dedim, Allah`ın rızasını arzu eden kimselere ve Allah`ın rızasını arzu etmeyen kimselere Allah`ın koyduğu alamet nedir, bana haber verin!" Cevaben: "Ey Zeyd, sen nasıl sabahladın?" diye sordu. "Hayrı ve hayır ehlini seviyorum: Eğer hayır yapmaya muktedirsem yapmaya koşuyorum. Eğer yapamaz, kaçırırsam bu sebeple üzülüyorum ve onu yapmaya şevkim daha da artıyor! " dedim. Bunun üzerine Aleyhissalatu vesselam: "İşte bu söylediklerin Allah`ın rızasını arayanlara Allah`ın koyduğu alamettir. Eğer Allah senin başka bir şey olmanı isteseydi, seni ona hazırlardı" buyurdular." [Hadisi Rezin tahriç etmiştir.]

Resulullah (sa) buyurdular ki: "İtidal (orta yol üzere olmak), teenni(li davranmak), hal ve gidişi iyi olmak peygamberliğin yirmi dört cüzünden bir cüzdür."

Resulullah (sa) buyurdular ki: "Dört şey vardır, bunlar geçmiş peygamberlerin sünnetlerindendir: Haya, koku sürünme, evlenme, misvak kullanma."

Abdulmüheymin İbnu Abbas İbni Sehl İbni Sa`d es-Saidi, babası tarikiyle dedesinden naklediyor: "Resulullah (sa) buyurdular ki: "Teenni, Allah Teala`dandır, acele de şeytandan."

Resulullah (sa) Eşeccü Abdi`l-Kays`a dedi ki: "Muhakkak ki sende Allah ve Resulü`nün sevdiği iki haslet var; hilm ve teenni."

Ebu Davud merhum, Abdul-Kays heyetinde dahil olan Zari`den naklettiği ve uzunca bir kıssanın da bulunduğu rivayetinde şu ziyadeye yer verir: "Resulullah (sa) kendisine bunları söyleyince o (Eşecc): "Allah ve Resulü`nün sevdiği iki haslet üzere beni yaratan Allah`a hamd olsun!" dedi."