Adiyy İbn-i Hâtim

ZEKÂTA MÜSÂREAT HAKKINDA ADİY İBN-İ HÂTİM HADİSİ

Şu haber rivâyet edilmiştir: (Bir kere) ben, Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem`in yanında iken Huzûru Saâdet`e iki kişi geldi. Bunun birisi (ortalığın) fakr-ü ihtiyâcından yana, yakıla bahsediyordu. Öbürüsü de yol kesildiğinden (emniyet ve âsâyiş bulunmadığından) şikâyet etmişti. Resûlullâh salla`llâhu aleyhi ve sellem (bunlara cevâb verip) buyurdu ki: Amma kat`-ı tarîk mes`elesi: (çok sürmez), az sonra sana bir zaman gelir ki, o vakit ticâret kervanı kimsenin himâye ve kefâletine muhtâc olmıyarak tâ Mekke`ye kadar çıkar, (gider). Ortalığın müzâyakasına gelince: sizin biriniz (elinde) sadakasiyle (kapı kapı) dolaşıp da kendisinden bu sadakayı kabûl edecek bir kimse bulamayacak bir halde müreffeh günler gelmedikçe kıyâmet kopmaz. Sonra sizden biriniz (Âhirette) Allâhu Teâlâ`nın Dîvân-ı Sübhânîsinden muhakkak durur. Hem de Allah ile kendi arasında ne bir hicab, ne de Allah kelâmını terceme edecek bir terceman bulunmıyarak duracaktır. Sonra Cenâb-ı Mevlâ o kula: - Sana ben mal vermedim mi? diye her halde sorar. O kul da: - Evet, (verirdin Allâh`ım) diye muhakkak cevab verir. Sonra Hak Teâlâ: - Sana ben Peygamber göndermedim mi? diye elbette sorar. O kul da: - Evet, (gönderdin Rabbim) diye şüphesiz cevâb verir. Bu halde o kimse sağına bakar, Cehennem ateşinden başka bir şey göremez. Sonra soluna bakar, Cehennem ateşinden başka bir şey göremez. Ashâbım! Şimdi sizin her biriniz tek bir hurmanın yarısı ile, bunu da bulamazsa güzel sözle olsun kendisini Cehennem ateşinden korusun!

HAYT-İ ESVED İLE HAYT-İ EBYAZIN, SEVÂD-I LEYL İLE BEYÂZ-I NEHÂR OLDUĞUNA DÂİR ADİY İBN-İ HÂTİM HADÎSİ

Şöyle dediği rivâyet edilmiştir: "Sizin için beyaz iplik siyah iplikten seçilinceye kadar yeyiniz içiniz" (meâlindeki nazm-ı şerîf) nâzıl olunca (mazmûn-ı münîfini bilmeyerek) hemen bir siyah, bir de beyaz ip edindim. Bunları yastığımın altına koydum. Gece zaman zaman bu iplere bakıyordum. Fakat bir türlü biribirnden ayırt edemiyordum. Kuşluk vakti Resûlullah salla`llahu aleyhi ve sellem`e gittim. Bu hâli kendilerine arzettim. Resûl-i Ekrem cevâben: - Bu hayt-ı esved ile hayt-ı ebyaz, sevâd-i leyl ile beyâz-ı nehârdır, buyurdu.

MEŞHÛR HÂTEM-İ TÂÎ`NİN OĞLU ADİY RADİYA`LLÂHU ANH`İN OK AVI İLE KELB AVI HAKKINDAKİ SUÂLİ VE RESÛL-İ EKREM`İN CEVÂBINA DÂİR HADÎS-İ ŞERÎFİ

Rivâyete göre şöyle demiştir: Ben bir kere Nebî salla`llahu aleyhi ve sellem`e Mi`râz avı (nın hükmü) nü sordum. Resûl-i Ekrem: "Okun sivri tarafı dokunan avı ye! Okun enli tarafı dokunan avı yeme! Çünkü okun enli tarafiyle vurulan av vekizdir. (sopa ile vurulmuştur, haramdır)" buyurdu. Resûlu`llah`a kelbin avının hükmünü de sordum. Resûl-i Ekrem şöyle cevab verdi: "Kelbin senin için tuttuğu (ve muhâfaza ettiği) avı ye! Çünkü kelbin avı yakalayıp tutması şer`î kesimdir. Eğer kelbin avı yaralayıp öldürmüş ise ve kendi köpeğinin veyâ köpeklerinin yanında başka bir köpek de bulursan, ve bu cihetle yabancı köpeğin kendi köpeğin ile birlikte avı yakalayıp öldürmüş olmasından endîşelenirsen bu halde o avı yeme! Çünkü sen ava salıverirken çektiğin Besmele kendi köpeğine âittir, başka köpek için değildir."

AV VURULDUKTAN BİR VEYÂ İKİ GÜN SONRA BULUNURSA, BUNUN HÜKMÜNE DÂİR ADİY İBN-İ HÂTİM RADİYA`LLÂHU ANH HADÎSİ

Adiyy İbn-i Hatim radiya`llahu anh`in hadîsi yakında az önce geçti. (Buradaki) şu rivâyette şunu ziyâde etmiştir: Ey Adiyy, ava ok atıp da avı bir, yâhut iki gün sonra -avın üzerinde kendi okunun vurumundan başka hiç bir yara eseri bulunmazsa avın etini ye! Eğer av vurulduktan sonra suya düşmüşse onu yeme.