Sözlük itibariyle yaratılış, tabiat, huy ve ahlak manasına gelen ?şimal? kelimesinin çoğulu olup daha çok ahlak manasına kullanılmıştır. ?Falancanın şemaili güzeldir? denildiği zaman onun iyi huylu ve güzel ahlaklı olduğu kasdedilmiş olur.

Istılahta şemâ'il (veya şemâyil), cami türü hadis kitaplarının ana konularından biridir. Bununla birlikte Hz.Peygamber (s.a.s)'in mübarek yaratılışı, fizyolojik özellikleri, çeşitli üstün insanî vasıflan ve ahlâkî hasletlerini konu olarak alan ilim dalma da şemâ'il denilmiştir. Onun sîresi içinde ayn bir kısımda mütalaa edilir. Şemâ'ille birlikte delâ'ilu'n-nubuvve (peygamberliğin delilleri); fedâ'il (üstün ahlakî faziletleri) ve hasâ'is (ona mahsus özellikler) de aynı sîre içinde yer alırlar.

Sirenin diğer kollarında olduğu gibi şemâ'il konusunda da çeşitli kitaplar telif ve tasnif edilmiştir. Bunlardan en meşhuru sünen sahibi Tirmizî'nin Hz. Peygamber'in hilye de denilen fizikî özelliklerine ve şemâ'il konusuna giren diğer üstün özelliklerine dair rivayet ettiği hadisleri ihtiva eden eş-Şemâ'ilu'n-Nebeviyye ve'1-Hasâ'isu'l-Mustafaviyye isimli eseridir. Bu eser İslam aleminde çok tutulmuş, kimi alimler tarafından şerhedilmiştir. 1128Hz. Peygamber'in davranışlarından bahseden eserler içinde İbnu'l-Cevzî'nin el-Vefâ bi-Ahvâli'l-Mustafâsı, es-Suyûtî'nin el-Hasâ'isu'l-Kubrâsı anılmaya değer olanlardır. Ebu'1-Fida İsmail b. Umer b Kesîrin.

Allah Resulünün gerek yaratılışına, gerekse üstün özelliklerine ayrılmış mühim eserlerden biri de Mağrib alimlerinden Kadı İyad'ın eş-Şifâ bi-Ta'rîfi Hukûki'l-Mustafâ adlı eseridir. Kısaca Şifâ-yı Şerif adıyla meşhur olan bu eser de çok tutulmuş, pek çok alimler tarafından şerhedilmiştir.